Күдер Килик – «Чаңгыс суур – чаңгыс будурулге» губернатор төлевилелиниң Чөөн-Хемчик кожуундан киржикчизи. Амгы үеде кожууннуң чедиишкинниг аныяк хуу сайгарлыкчыларының бирээзи
Күдер Сергеевич 2010 чылда Абакан хоорайның бүдүрүлге баазазынга бетондан кылган үлетпүр барааннарын сонуургап көргеш, төрээн чуртунга мындыг хевирниң херээн ажыдарын шитпирлеп ап, сайгарлыкчы оруунуң эгезин салган.
Чадаана хоорайда эрги октаттынган машина тургузар кезек черни хууда ажыглага чөшпээредип алган. 2012 чылда хуу сайгарлыкчы кылдыр бүрүткедип, бир ажылдакчыны хүлээп алгаш, чонну ажылга хаара тудар төптүң деткимчезин алган. Кудер Килик сайгарлыкчы эге базымнарын кылырда, тускай дериг-херекселдерни интернет четкизинден өөренип көрүп тургаш, боду каңнап хайындырып алган. Баштай дээрезинде бүдүрүлге чүгле брусчатка кылып турган болза, ийи чыл эрткенде бетондан блоктар, септиктиң бетон дээрбектерин немей кылып эгелээн. 2018 чылда «Кондор» деп марканың бетон кылыр улуг дериин садып алган соонда бүдүрүкчү күжүн айда 6 муң бетон-блок чедирген.
Баазаның хериминиң иштинде ажылдаар цех, бетондан кылыглар кургадыр болгаш шыгжаар чер, тускай техника болгаш дериг-херексел бар. Амгы үеде бүдүрүлгеде дөрт дузалакчы ажылдап турар. Угланыышкыннары база калбарган: каас-чараш демир, бетон херимнер, эжик-хаалга, бордюр кылып, каңнап хайындырары, брусчатканы салып чадары, аңгы-аңгы хемчээлдиг септиктер дээрбектерин кылыры дээш оон-даа өске ажылдарны кылып турар. Күдер Килик – күрүнениң деткимчези-биле бодунуң сайгарлыкчы ажыл-чорудулгазын чедиишкинниг боттандырып чоруур.
Күдер Сергеевичиниң бүдүрүлгезиниң бетон кылыглары чүгле Чөөн-Хемчик кожууннуң девискээринде эвес, а барык шупту барыын талаккы Өвүр, Сүт-Хөл, Мөңгүн-Тайга, Чаа-Хөл, Барыын-Хемчик кожуунарда ангы-ангы албан черлерниң девискээрин каастап турар.
«Чаңгыс суур – чаңгыс будурулге» губернатор төлевилелиниң киржикчизи Чөөн-Хемчиктиң суурлары болгаш Чадаана хоорайның чаартылгазы, чаагайжыдылгазынга улуг үүлезин киирип турар. Хоорай иштинде чаа туттунган тураскаалдар, оруктар, хуу чуртталга бажыңнарының, садыгларның херимнери болгаш өске-даа хөй-ниити албан черлерниң девискээрлерин ооң кылыглары каастап турар.
Аныяк сайгарлыкчы бүдүрүлгезин улгаттырар күзелдиг болгаш бурунгаар бодалдары ам-даа хөй.
